فیکساتور رنگ اکریلیک چیست؟
برای محافظت از رنگ های اکریلیک و تثبیت رنگدانه ها و حفظ آثار هنری از فیکساتور استفاده می شود. با گذشت زمان عوامل خارجی از قبیل رطوبت، نور خورشید و گردو غبار می توانند به نقاشی آسیب وارد کنند. فیکساتور به عنوان یک نوع تثبیت کننده عمل می کند و بر عمر و دوام اثر هنری می افزاید. این محصول به صورت اسپری در دسترس است و متناسب با نوع اثر هنری و رنگ های مورد استفاده باید از فیکساتور مناسب استفاده نمود.
فیکساتور چیست؟
فیکساتور از رزین مصنوعی، کازئین و چسب تشکیل شده است. این ترکیب روی اثر هنری اسپری می شود. اغلب فیکساتورها بعد از اتمام نقاشی مورد استفاده قرار می گیرند. هر چند برخی از انواع فیکساتورها یا تثبیت کننده ها را می توان هنگام فرایند رنگ کاری هم به کار برد.
مزیت استفاده از فیکساتور
وقتی از رنگ اکریلیک روی کاغذ استفاده می شود، رنگ اغلب به طرف دیگر کاغذ نفوذ می کند. همچنین لایه های رنگ روی کاغذ موجب تاب برداشتن آن می شوند. فیکساتور مانند یک مانع بین دو لایه متوالی رنگ عمل می کند و از نفوذ رنگ به پشت کاغذ و خیس شدن آن جلوگیری می نماید. البته از فیکساتور جهت تثبیت لایه های رنگ سایر سطوح همچون پارچه و سفال هم استفاده می شود. یکی از مزیت های دیگر فیکساتور این است که سطح کار را زرد نمی کند. همچنین به صورت یک پوشش شفاف، از آثار هنری در برابر عناصر مختلف محافظت می نماید. فیکساتور خیلی سریع بخار شده و خشک می شود و خاصیت ضد لک عالی روی لایه رنگ ایجاد می کند، همین ویژگی استفاده از آن را راحت نموده است.
انواع فیکساتور رنگ اکریلیک
فیکساتورها از نظر مقاومت در برابر اشعه فرابنفش، استحکام و زمان استفاده به انواع مختلفی دسته بندی می شوند، اما در مجموع دو نوع فیکساتور برای رنگ های اکریلیک موجود است.
1-اسپری فیکساتور با قابلیت اعمال مجدد
همانطور که از نام این اسپری پیداست می توان در تمامی مراحل کار و پس از رنگ آمیزی لایه های مختلف از آن استفاده نمود. استفاده از این نوع فیکساتور بسیار مهم است چون در برخی موارد کاغذ نمی تواند بیش از مقدار معینی رنگ را بپذیرد تا جایی که با افزایش لایه های رنگ روی کاغذ، بافت سطح کاغذ از بین می رود و کاغذ ظرفیت پذیرش رنگ را از دست می دهد. در حالی که به وسیله این نوع فیکساتور نه تنها بافت کاغذ احیا می شود بلکه اعمال لایه های بعدی رنگ هم امکان پذیر است. به همین خاطر بهتر است که قبل از اعمال لایه دوم رنگ، فیکساتور را روی اثر هنری اسپری کنید.
2-اسپری فیکساتور نهایی
از این نوع فیکساتور بعد از اعمال آخرین لایه رنگ، استفاده می شود. به عبارت دیگر، از این نوع فیکساتور نمی توان بین لایه های مختلف رنگ استفاده نمود. توجه داشته باشید که از هر نوع فیکساتور به شیوه درست استفاده کنید در غیراینصورت استفاده نادرست از این نوع اسپری نه تنها می تواند رنگ دانه ها را در خود حل کند بلکه می تواند رنگ کاغذ را به میزان قابل توجهی تغییر دهد. همچنین توصیه می شود که فیکساتور در فاصله معینی از سطح کار اسپری شود.
نحوه استفاده از فیکساتور
از اسپری فیکساتور باید در فضای باز یا محیطی که دارای تهویه مناسب است، استفاده شود. قبل از استفاده، اسپری را تکان داده و از فاصله 60 سانتی متری اسپری کنید. لایه های نازک، سبک و شفاف فیکساتور تمام سطح اثر هنری را پوشش می دهد. همچنین جلوه زیبایی به افر هنری می بخشد.
خشک شدن هر لایه فیکساتور معمولا پنج دقیقه زمان لازم دارد. اعمال دو تا سه لایه فیکساتور کافی است. توجه داشته باشید که بعد از اعمال فیکساتور، می توانید به رنگ کاری ادامه دهید. این موضوع فقط برای رنگ های اکریلیک قابلیت اجرایی دارد در حالی که این ترفند برای نقاشی های رنگ روغن امکان پذیر نیست.
تفاوت فیکساتور رنگ اکریلیک و وارنیش
برای محافظت از لایه های رنگ اکریلیک از فیکساتور و وارنیش استفاده می شود. بین این دو محصول تفاوت وجود دارد به این صورت که وارنیش مات برخلاف فیکساتور، رنگ و غلظت شیری داد و به 24 ساعت زمان نیاز دارید تا وارنیش خشک و سفت شود. این احتمال وجود دارد که در این مدت گردوخاک روی سطح وارنیش قرار گیرد و سطح کار را کثیف کند. همچنین وارنیش مات، جذب سطح می شود به طوری که اگر بیش از حد روی کاغذ اعمال شود، در کاغذ نفوذ کرده و جذب می شود. با این وجود، وارنیش رنگ اکریلیک مزیت هایی دارد. به طور مثال، وارنیش مات بازتاب نور در عکس را از بین می برد.
جمع بندی
فیکساتور از رنگ های اکریلیک پایه آب در برابر عوامل مختلف همچون رطوبت، گردوخاک و نور خورشید محافظت می کند. فیکساتور به صورت اسپری یا در بسته بندی قوطی تولید و عرضه می شود. از فیکساتور برای تثبیت و فیکس شدن رنگ دانه های نقاشی بر روی کاغذ، بوم و سفال استفاده می شود. باید به مقدار لازم از این اسپری استفاده شود چون در صورت استفاده زیاد از آن، امکان تغییر رنگ و بافت سطح کار وجود دارد.